Drupal od podstaw – wszystko, co musisz wiedzieć o tym zaawansowanym CMS-ie

Historia Drupala

Drupal został zapoczątkowany w 2000 roku przez Driesa Buytaerta jako projekt akademicki. Początkowo miał być narzędziem do wewnętrznej komunikacji wśród studentów, ale szybko ewoluował w otwartoźródłowy system zarządzania treścią.

Wersja 1.0 została wydana w 2001 roku, a od tego czasu Drupal przeszedł długą drogę, stając się jednym z najpotężniejszych CMS-ów na rynku. Kluczowym momentem w historii Drupala było wprowadzenie wersji 8, opartej na frameworku Symfony, co znacząco poprawiło jego elastyczność i możliwość integracji z innymi systemami.

1. Początki Drupala (2000-2001)

Drupal został stworzony przez Driesa Buytaerta jako wewnętrzne narzędzie komunikacji akademickiej. W 2001 roku Dries postanowił udostępnić kod źródłowy, co zapoczątkowało rozwój otwartoźródłowego projektu. Nazwa “Drupal” pochodzi od holenderskiego słowa “druppel”, co oznacza kroplę, nawiązując do idei “kropli wody” w większej społeczności.

2. Drupal 1.0 (2001)

Pierwsza wersja Drupala była prosta, ale rewolucyjna na tamte czasy. Oferowała podstawowe funkcje, takie jak:

• Zarządzanie użytkownikami.
• System publikowania treści.
• Prosty system modułowy, który pozwalał na rozszerzanie funkcjonalności.

3. Drupal 4.x (2002-2004)

Wersje 4.x przyniosły kluczowe zmiany, które zaczęły definiować Drupala jako elastyczny CMS:

• Wprowadzenie taksonomii (system kategoryzacji treści).
• Obsługa bloków i regionów.
• Możliwość tworzenia prostych widoków list treści.

4. Drupal 5.x (2007)

Drupal 5.x był ogromnym krokiem naprzód:

• Poprawiono interfejs użytkownika.
• Dodano możliwość zarządzania plikami.
• Zwiększono elastyczność w tworzeniu niestandardowych treści.

Był to moment, kiedy Drupal zaczął zdobywać popularność wśród większych organizacji.

5. Drupal 6.x (2008)

Drupal 6 przyniósł wiele nowości, szczególnie dla deweloperów:

• Ulepszona obsługa wielojęzyczności.
• Wprowadzenie bardziej zaawansowanego API dla modułów.
• Nowe możliwości w zarządzaniu uprawnieniami użytkowników.

6. Drupal 7.x (2011)

Jedna z najważniejszych wersji Drupala, która na długi czas stała się podstawą wielu dużych projektów:

• Wprowadzenie Entity API, które umożliwiło bardziej zaawansowaną pracę z typami treści i polami.
• Zmodernizowany interfejs użytkownika.
• Uproszczona instalacja i konfiguracja.
• Dodano wsparcie dla bazy danych SQLite.
• Ulepszone API dla developerów

Drupal 7.x stał się fundamentem wielu stron rządowych, edukacyjnych i korporacyjnych.

7. Drupal 8.x (2015)

Największa rewolucja w historii Drupala. Wersja 8 wprowadziła ogromne zmiany, które uczyniły system bardziej nowoczesnym:

• Przejście na framework Symfony, co uczyniło Drupala bardziej modularnym i łatwiejszym do integracji z innymi systemami.
• Wbudowana obsługa wielojęzyczności.
• Widoki (Views) zostały dodane do rdzenia systemu, co zredukowało potrzebę instalowania podstawowych modułów.
• Wprowadzenie REST API, co umożliwiło wykorzystanie Drupala jako headless CMS.
• Poprawiona wydajność i optymalizacja dla dużych projektów.
• Wykorzystanie composer do instalowania oraz aktualizowania modułów

8. Drupal 9.x (2020)

Drupal 9 był kontynuacją wizji Drupala 8, ale z nowoczesnym podejściem:

• Usunięcie przestarzałych funkcji z Drupala 8.
• Wbudowana obsługa wielojęzyczności.
• Lepsza kompatybilność z nowymi wersjami PHP.
• Łatwiejsza aktualizacja z Drupala 8 do 9, co znacznie uprościło proces migracji.

9. Drupal 10.x (2022)

Drupal 10 wprowadził kolejne istotne zmiany, stawiając na nowoczesność i uproszczenie korzystania z systemu zarówno dla deweloperów, jak i użytkowników końcowych. Kluczowe zmiany w tej wersji obejmują:

• CKEditor 5 jako nowy edytor WYSIWYG
• Nowe motywy Olivero i Claro
• Zastąpienie starych bibliotek.
• Wsparcie dla PHP 8.1 i Twig 3
• Poprawiona dostępność (WCAG)

10. Drupal 11.x (2023)

Drupal 11, wydany 6 grudnia 2023 roku, to kolejny krok naprzód w rozwoju systemu, z naciskiem na jeszcze większą wygodę użytkowania, nowoczesne technologie i elastyczność. Oto kluczowe nowości w tej wersji:

• CKEditor 5 – Rozszerzone możliwości edycji treści:
• Uproszczony proces migracji i aktualizacji
• Wsparcie dla PHP 8.2 i przyszłych wersji
• Wzmocnienie headless CMS
• Zoptymalizowana wydajność i skalowalność
• Poprawiona dostępność i UX

Drupal 10 i 11 pokazują, że system nie tylko nadąża za zmieniającymi się standardami technologicznymi, ale wyprzedza je, oferując nowoczesne, skalowalne i bezpieczne rozwiązania. Dzięki swoim możliwościom i regularnym aktualizacjom Drupal pozostaje jednym z najpotężniejszych CMS-ów na świecie, idealnym dla dużych i zaawansowanych projektów.

Jeśli planujesz migrację na Drupala 11 lub chcesz dowiedzieć się, jak nowości w tych wersjach mogą pomóc Twojej organizacji, skontaktuj się z nami – chętnie pomożemy! 😊

Struktura Drupala

Drupal wyróżnia się swoją modułową strukturą, która daje użytkownikom ogromne możliwości dostosowywania. To właśnie dzięki niej Drupal jest tak wszechstronny i może być używany zarówno do budowy prostych stron wizytówek, jak i zaawansowanych platform korporacyjnych czy rządowych.

Core i Moduły

Drupal Core: Podstawowa część Drupala, która zawiera kluczowe funkcje, takie jak:

• Zarządzanie użytkownikami i ich uprawnieniami.
• System publikowania treści (Content Management).
• System zarządzania konfiguracją (Config Management).
• Taksonomię do organizacji treści.
• Wbudowany system menu i bloków.

Moduły: Drupal jest modułowym systemem, co oznacza, że jego funkcjonalność można łatwo rozszerzać.

• Moduły rdzenia (Core Modules) są wbudowane i gotowe do użycia zaraz po instalacji.
• Moduły dodatkowe (Contributed Modules) można pobrać z drupal.org, np. MetaTags, Webform, czy Paragraphs.
• Moduły niestandardowe (Custom Modules) tworzone przez deweloperów pozwalają na pełną personalizację projektu.

Entity i Field API

Content Entity API: Podstawowy mechanizm w Drupalu, który pozwala na definiowanie różnych typów zawartości, takich jak węzły (nodes), użytkownicy, taksonomie, czy media.

• Każda encja może mieć różne pola i atrybuty, które określają jej strukturę.
• Dzięki Entity API można tworzyć nowe typy treści bez potrzeby pisania kodu.

Field API: System pól, który umożliwia przypisywanie różnych typów danych (np. tekst, obraz, data) do dowolnych typów treści.

• Pola są wielokrotnego użytku, co oznacza, że można ich używać w różnych typach treści.
• Obsługa zaawansowanych typów danych, takich jak pliki, referencje do innych encji czy relacje.
• Dzięki systemowi pluginów możemy stworzyc nowe pole.

Taksonomia

Taksonomia to system klasyfikacji treści w Drupalu.

• Umożliwia organizowanie treści za pomocą kategorii.
• Dzięki elastyczności taksonomii możesz zbudować hierarchiczne lub płaskie struktury organizacyjne.
• Współpracuje z widokami i filtrowaniem, co pozwala na tworzenie dynamicznych list treści.

Widoki (Views)

Views to jedno z najpotężniejszych narzędzi w Drupalu, które pozwala na tworzenie dynamicznych list i wyświetleń treści:

• Możliwość tworzenia list elementów określonego typu treści (content type).
• Możliwość sortowania i paginacji wyników bez pisania kodu
• Integracja z modułami i polami, co daje ogromną elastyczność.

Bloki i Regiony

Bloki to podstawowe elementy układu strony, które można przypisywać do różnych regionów. Bloki mogą wyświetlać treści statyczne (np. baner) lub dynamiczne (np. ostatnie artykuły).

Regiony to miejsca na stronie, w których można osadzać bloki. Regiony są definiowane w pliku motywu i mogą obejmować nagłówek, stopkę, pasek boczny itp.

System Motywów

Motywy (Themes): Drupal obsługuje motywy, które definiują wygląd strony.

• Motywy frontendowe (np. Olivero) kontrolują, jak strona wygląda dla użytkowników.
• Motywy backendowe (np. Claro) upraszczają pracę administratorów.

Twig: Motywy w Drupalu 8, 9 i 10 są oparte na silniku szablonów Twig, co pozwala na bardziej uporządkowane i czytelne szablony.

Multi-Site i Wielojęzyczność

Drupal umożliwia zarządzanie wieloma stronami z jednej instalacji, co jest idealne dla dużych organizacji. Wbudowane narzędzia do obsługi wielu języków pozwalają na łatwe tłumaczenie treści i interfejsu.

Struktura Drupala jest zarówno prosta, jak i zaawansowana, co pozwala dostosować system do każdego projektu – od prostych stron wizytówek po rozbudowane platformy korporacyjne. Dzięki modułowości, API i elastyczności, Drupal pozostaje jednym z najpotężniejszych narzędzi dla programistów i użytkowników końcowych.

Dlaczego warto wybrać Drupala

Drupal to jeden z najpotężniejszych i najbardziej elastycznych systemów CMS, który wyróżnia się na tle konkurencji swoimi zaawansowanymi możliwościami. Poniżej przedstawiamy kluczowe powody, dla których warto wybrać Drupala jako fundament swojej strony internetowej.

1. Elastyczność i skalowalność

Drupal pozwala na tworzenie dowolnych typów stron – od prostych wizytówek po zaawansowane platformy korporacyjne, portale rządowe czy sklepy internetowe. Dzięki modularnej budowie i rozbudowanemu API możesz dostosować każdy aspekt systemu do swoich potrzeb.

• Możliwość tworzenia niestandardowych typów treści i pól.
• Elastyczne taksonomie i widoki, które umożliwiają dynamiczne prezentowanie danych.
• Idealny dla dużych projektów z wysokim natężeniem ruchu – obsługuje tysiące użytkowników jednocześnie.

2. Bezpieczeństwo

Drupal jest znany ze swojego rygorystycznego podejścia do bezpieczeństwa, co czyni go jednym z najbezpieczniejszych systemów CMS na rynku. Dlatego często jest wybierany przez organizacje rządowe, instytucje finansowe czy duże korporacje.

• Regularne aktualizacje bezpieczeństwa i szybkie reagowanie na zagrożenia.
• Silny system zarządzania uprawnieniami użytkowników.
• Wbudowane narzędzia ochrony przed atakami, takimi jak SQL Injection czy XSS.

3. Wielojęzyczność

Drupal ma wbudowane funkcje wielojęzyczności, które pozwalają na tworzenie i zarządzanie stronami w wielu językach bez konieczności instalowania dodatkowych wtyczek.

• Obsługa treści w wielu językach.
• Możliwość tłumaczenia interfejsu użytkownika.
• Zintegrowane zarządzanie wersjami językowymi dla treści i konfiguracji.

4. Wszechstronne narzędzia do zarządzania treścią

Drupal to idealne narzędzie do zarządzania dużymi ilościami treści dzięki swojej strukturze i zaawansowanym narzędziom:

• Widoki (Views): Tworzenie dynamicznych list i wyświetleń treści bez pisania kodu.
• Field API: Możliwość dodawania dowolnych pól do typów treści, takich jak obrazy, daty, referencje czy pliki.
• Paragraphs: Tworzenie modułowych i elastycznych układów treści.

5. Społeczność i wsparcie

Drupal ma jedną z największych i najbardziej aktywnych społeczności open-source na świecie. Dzięki temu użytkownicy mają dostęp do szerokiej gamy materiałów, dokumentacji i wsparcia.

• Dziesiątki tysięcy modułów, które pozwalają rozszerzać funkcjonalność Drupala.
• Tysiące motywów graficznych do wyboru.
• Aktywne fora, grupy dyskusyjne i regularne wydarzenia, takie jak DrupalCon, które umożliwiają wymianę doświadczeń i rozwój umiejętności.

6. Headless CMS i nowoczesne technologie

Drupal może działać jako headless CMS, co oznacza, że backend Drupala może obsługiwać aplikacje frontendowe stworzone w technologiach takich jak React, Vue.js czy Angular.

• Wbudowane REST API oraz GraphQL.
• Idealny wybór dla aplikacji mobilnych i PWA (Progressive Web Apps).
• Możliwość integracji z dowolnym systemem zewnętrznym dzięki elastycznemu API.

7. Zrównoważony rozwój i regularne aktualizacje

Drupal jest systemem, który stale się rozwija, dzięki regularnym aktualizacjom i wsparciu społeczności.

• Nowe wersje (takie jak Drupal 10 i 11) wprowadzają nowoczesne technologie, takie jak Twig 3, CKEditor 5 czy wsparcie dla PHP 8.3.x
• Idealny wybór dla aplikacji mobilnych i PWA (Progressive Web Apps).
• Długi cykl życia wersji, co zapewnia stabilność dla dużych projektów.

Drupal to idealne rozwiązanie dla osób i firm, które potrzebują elastycznego, skalowalnego i bezpiecznego CMS-a. Dzięki zaawansowanym funkcjom, wsparciu społeczności i nowoczesnym technologiom, Drupal sprawdzi się w każdym projekcie – od małej strony firmowej po globalny portal korporacyjny.

Jak zacząć pracę z Drupalem

Rozpoczęcie pracy z Drupalem to świetna decyzja, ale jak każdy zaawansowany system CMS, wymaga odpowiedniego podejścia do nauki. Drupal jest niezwykle elastyczny i potężny, dlatego warto zrozumieć jego podstawy i możliwości, zanim zaczniemy budować zaawansowane projekty.

1. Zrozum podstawowe pojęcia

Drupal ma unikalną terminologię, którą warto poznać na początku swojej przygody z tym systemem. Zrozumienie tych podstaw pomoże Ci lepiej poruszać się po systemie i efektywnie z niego korzystać:

• Typy treści (Content Types): Określają strukturę danych (np. artykuły, wydarzenia, produkty).
• Encje (Entities) i pola (Fields): Służą do przechowywania danych i pozwalają na ich dowolne dostosowanie.
• Taksonomia: System kategoryzacji treści (np. tagi, kategorie).
• Widoki (Views): Narzędzie do dynamicznego wyświetlania danych w różnych formatach.
• Moduły: Rozszerzenia, które dodają nowe funkcje do Drupala.
• Pluginy (Plugins): Mechanizm używany przez Drupala do tworzenia rozbudowanych funkcjonalności w elastyczny sposób. Przykłady to typy pól, style wyświetlania czy formatery, które mogą być dynamicznie dodawane i konfigurowane.

Wtyczki (plugins) są szczególnie przydatne, gdy chcesz dostosować działanie modułów bez konieczności tworzenia ich od zera. Są kluczowym elementem elastyczności Drupala, pozwalającym na łatwe rozszerzanie funkcjonalności.

2. Korzystaj z oficjalnej dokumentacji

Drupal ma jedną z najlepiej udokumentowanych społeczności open-source. Oficjalna dokumentacja na drupal.org to miejsce, od którego warto zacząć. Znajdziesz tam szczegółowe informacje o:

3. Eksperymentuj na lokalnym środowisku

Najlepszym sposobem nauki jest praktyka. Zainstaluj Drupala na swoim komputerze przy użyciu lokalnego środowiska, takiego jak DDEV, Lando, Docksal, XAMPP czy Docker. Dzięki temu będziesz mógł w łatwy i przyjemny sposób postawić swój pierwszy projekt lokalnie.

4. Poznaj moduły kluczowe dla każdego projektu

Na początku warto nauczyć się korzystać z kilku modułów, które są podstawą większości stron na Drupalu:

• Views: Tworzenie dynamicznych list treści.
• Pathauto: Automatyczne generowanie przyjaznych adresów URL.
• Admin Toolbar: Ulepszenie interfejsu administracyjnego, dodające rozwijane menu i szybszy dostęp do funkcji administracyjnych.
• Webform: Tworzenie formularzy kontaktowych.
• Paragraphs: Zarządzanie modułową treścią w elastyczny sposób.

5. Nauka poprzez budowę prostego projektu

Zacznij od stworzenia prostego projektu, takiego jak blog czy portfolio. To świetny sposób, aby:

• Nauczyć się definiowania typów treści i pól.
• Przetestować konfigurację widoków i systemu taksonomii.
• Zrozumieć, jak działa zarządzanie użytkownikami i uprawnieniami.

6. Zrozumienie kodu i struktury plików

Drupal to system open-source, co oznacza, że jego kod jest dostępny do modyfikacji. Jeśli planujesz zostać bardziej zaawansowanym użytkownikiem, warto:

• Poznać strukturę plików Drupala, w tym katalogi modułów (/modules) i motywów (/themes).
• Nauczyć się podstaw PHP, ponieważ wiele funkcji Drupala jest opartych na tym języku.
• Zapoznać się z API Drupala i jego integracją z frameworkiem Symfony.

7. Dołącz do społeczności

Drupal ma jedną z najbardziej aktywnych społeczności w świecie open-source. Uczestnictwo w niej pomoże Ci rozwijać swoje umiejętności:

• Dołącz do forów dyskusyjnych na drupal.org.
• Weź udział w wydarzeniach, takich jak DrupalCon czy lokalne meetupy.
• Korzystaj z zasobów społeczności, takich jak gotowe moduły i motywy.

Nauka Drupala może być wyzwaniem, ale dzięki ogromnej społeczności, świetnej dokumentacji i niezliczonym materiałom edukacyjnym szybko poczujesz się pewnie w pracy z tym systemem. Kluczem do sukcesu jest praktyka i systematyczne zdobywanie wiedzy. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia, skontaktuj się z nami – chętnie pomożemy! 😊

Podsumowanie

Drupal to jeden z najbardziej wszechstronnych i potężnych systemów CMS dostępnych na rynku. Jego modularność, skalowalność i bezpieczeństwo sprawiają, że jest idealnym rozwiązaniem dla stron każdej wielkości – od prostych wizytówek po złożone portale korporacyjne i rządowe. Dzięki bogatej historii, rozwiniętej społeczności oraz zaawansowanym funkcjom, takim jak taksonomia, widoki czy elastyczne moduły, Drupal oferuje nieskończone możliwości dostosowywania i rozbudowy.

Ten artykuł pokazuje, dlaczego warto wybrać Drupala, jak zacząć z nim pracę i jak zrozumieć jego strukturę. Kluczem do sukcesu w pracy z Drupalem jest poznanie podstaw, zrozumienie dostępnych narzędzi i konsekwentne rozwijanie swoich umiejętności. Dzięki wsparciu społeczności i bogatej dokumentacji, nawet początkujący użytkownicy mogą szybko osiągnąć satysfakcjonujące rezultaty.

Niezależnie od tego, czy chcesz stworzyć bloga, sklep internetowy, czy rozbudowaną platformę korporacyjną, Drupal dostarczy Ci narzędzi do realizacji Twoich celów. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz pomocy w tworzeniu lub rozwoju strony na Drupalu, skontaktuj się z nami – z przyjemnością pomożemy Ci w każdym kroku tego procesu!